))
Podróż bez barier
Co kryje Zamek Książ w Wałbrzychu? Czy miał on być kolejną kwaterą Adolfa Hitlera, czy może jednak plan był zupełnie inny, jeszcze bardziej zaskakujący? Jeśli chcesz wybrać się na fascynującą wycieczkę po historycznym miejscu, to zdecydowanie punktem obowiązkowym jest właśnie Zamek Książ. Poznaj jego niesamowitą historię i sprawdź, jakie zagadki kryje. Gwarantujemy, że emocji nie zabraknie!
Historia Zamku Książ w Wałbrzychu
Zamek Książ jest trzecim co do wielkości kompleksem zamkowym w Polsce. Wyprzedzają go jedynie Malbork i Wawel. Zamek Książ jest wyjątkowy i krąży wokół niego wiele legend. Jeśli masz w planach urlop na Dolnym Śląsku, zdecydowanie powinieneś zobaczyć go na własne oczy. A jaka jest historia Zamku Książ?
Historia i tajemnice Zamku Książ: perła Wałbrzycha
Otóż wszystko zaczęło się w 1288 roku, kiedy to książę Bolko I, zwany Surowym, nakazał wybudować „klucz do Śląska”. I tutaj już mamy pierwszą legendę. Według niej gdy książę – będąc jeszcze giermkiem – zabłądził i szukając drogi powrotnej, natrafił na książańskie wzgórze (nazywane również książęcą górą), położone w sercu lasów. Znalazł tam czarny kamień (węgiel), który podarował królowi, a ten w podzięce pozwolił wybudować w tym niezwykłym miejscu warownię obronną. Stąd też wzięła się nazwa „Fürstenstein”, co oznacza Książęcy kamień. Funkcjonuje też inna legenda, jakoby to niesamowite wzgórze wskazała Bolkowi sama Afrodyta.
Wspomniana nazwa „Fürstenstein” obowiązuje w latach 1382-1945 roku, a później przekształcono są w „Księżno” i w końcu w znane do dzisiaj „Książ”.
Właścicielem zamku przez ponad 400 lat (od 1509 roku) była rodzina von Hochberg (arystokracja niemiecka). Poza budynkiem były to jeszcze zniszczone po wojnach husyckich stajnie dworskie, część terenu Boguszowa oraz szereg wiosek, z których uznaje się, że najstarszą było Szczawno.
Pierwsza przebudowa Zamku Książ
Pierwszą wielką przebudowę zamku zaplanowano na lata 1705-1742. Zdecydowano się wówczas na budowę dwuwieżowego budynku bramnego, nadając całości pałacowego charakteru. Dobudowano również wschodnie skrzydło z reprezentacyjnymi salonami barokowymi. Wyrównano też powierzchnię dawnego przedzamcza, które od tego momentu stało się głównym dziedzińcem paradnym (funkcjonowało jako dziedziniec honorowy). W 1734 roku obok Zamku powstał Pawilon Letni, czyli dzisiejsze Mauzoleum Hochbergów (kaplicę grobową) z pięknymi freskami i obszerną kryptą.
Na terenie parku zamkowego powstają też budynki oraz tzw. Stary Książ, czyli sztuczna ruina na średniowiecznym fundamencie. W kolejnych latach założono jeszcze drogi, parki, lasy, bezpłatną szkołę kucharską dla córek pracowników wałbrzyskich kopalń czy zorganizowano kształcenie wieczorowe dla młodych robotników. Hochbergowie mocno angażowali się w pomoc najuboższym. Postacią Zamku Książ, która fascynuje do dzisiaj, jest Księżna Daisy.
Zamek Książ to nie tylko pięknie położony kompleks architektoniczny. To również niezwykłe archiwum dzieł, zbiorów (między innymi zbiorów numizmatycznych, ówczesnych przedmiotów użytkowych i broni) oraz instrumentów muzycznych i pamiątek rodzinnych o ogromnej wartości historycznej.
Druga przebudowa Zamku Książ
Drugą wielką przebudowę zamku rozpoczęto w 1908 roku. Obejmowała ona powstanie dwóch monumentalnych, eklektycznych skrzydeł oraz 48-metrowej wieży, która została zwieńczona kulistym hełmem. W niektórych wnętrzach znalazły się podziwiane do dzisiaj stylowe kominki. Stworzono też Salę Balową – największą w zamku, na planie ośmiokąta, zwieńczoną modrzewiowym stropem – oraz Palmiarnię.
Trzecia przebudowa i wojenne grabieże
W 1941 roku Zamek Książ został skonfiskowany przez reżim nazistowski. Przypuszcza się, że chciano zaadaptować go na jedną z głównych kwater Hitlera. Nastąpiła wówczas trzecia przebudowa, w trakcie której powstają (rękami więźniów obozów koncentracyjnych) potężne t
Tunele podziemne. Następnie w latach 1945-1946 Zamkiem Książ władają wojska radziecka. Obiekt zdewastowano, zbiory rozgrabiono i prawdopodobnie w większości wywieziono na teren ówczesnego ZSRR.
Prace remontowe mające przywrócić świetność Zamku Książ
Zamek Książ był plądrowany przez okoliczną ludność i szabrowników – aż do 1956 roku, kiedy to zostaje on stopniowo zabezpieczany przez wrocławskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Przede wszystkim uzupełniono ubytki w oknach i drzwiach, tak by nikt niepowołany nie mógł dostać się do środka.
Kompleksowe prace remontowe rozpoczynają się w 1974 roku. Do 2015 roku między innymi zmieniono frontową elewację zamkową, zabrano się za rekonstrukcję Tarasu Północnego i udostępniono go zwiedzającym, dokonano renowacji kompleksu pałacowo-parkowego, zamontowano elektroniczny system przeciwpożarowy. Połączono też na nowo wałbrzyską Palmiarnię i zamek (na wzór dawnego kompleksu obiektów), przeprowadzono kilkuetapowy remont dachu i ukończono przebudowę przedzamcza. Ponadto miało też miejsce uruchomienie nowej iluminacji zamku. W końcu też – po 70 latach – powróciły dawne dzieła.
Tajemnice Zamku Książ
Przytoczona powyżej historia jest jedynie skrótem najważniejszych wydarzeń. Musisz jednak mieć świadomość, że kryje ona mnóstwo tajemnic i niedomówień. Główną zagadką jest to, czym miał być Zamek Książ dla Niemców. Czy aby na pewno kolejną kwaterą Hitlera? Otóż zanim budynek przejęły wojska radzieckie, Niemcom udało się zniszczyć większość dowodów na rzeczywiste przeznaczenie samego Zamku Książ, a przede wszystkim na temat przeznaczenia podziemi.
Po latach dociekliwi badacze – na czele z Józefem Piszczkiem, emerytowanym oficerem Wojska Polskiego – stwierdzili, że Zamek Książ prawdopodobnie miał się stać eksperymentalną fabryką najnowocześniejszej broni rakietowej czy nawet atomowej. Mają na to wskazywać liczne dowody.
W budowę zaangażowano mnóstwo architektów i robotników oraz ogromne ilości materiałów, których nie dałoby się zmieścić w kubaturze zamku i odkrytych podziemi. Dodatkowo dziwi to, że nadzór nad budową sprawowało kierownictwo wojsk lotniczych Lufwaffe. Co więcej, intensywne prace w podziemiach zamku trwały nawet po samobójstwie Hitlera i podpisaniu przez dowództwo niemieckie kapitulacji – przerwało je dopiero wkroczenie wspomnianych wojsk radzieckich.
Nieco wcześniej Niemcy zaczęli ukrywać w podziemiach dobra kultury. Podobno ukrywano tam całe skrzynie ze skarbami. Niektórzy też uważają, że w podziemiach znajdują się zamaskowane tunele zdolne do pomieszczenia całych składów pociągów z owymi skrzyniami. Do dzisiaj można zobaczyć liczne ślady, które wskazują na celowe zablokowanie ciągów tunelowych oraz podziemnych kondygnacji. Mówi się też o pozostałościach zasypanego szybu windowego.
Dokonano nieudanej próby odwiertu w betonie na około 120 cm i nie kontynuowano dalszych prób, co spotkało się z frustracją dużej części osób, w tym badaczy, historyków i poszukiwaczy skarbów.
Zwiedzanie Zamku Książ
Zwiedzanie Zamku Książ to wręcz obowiązek, jeśli wybierasz się w okolice Wałbrzycha. Turyści mogą podziwiać zrekonstruowane salony (będące najbardziej reprezentatywnymi pomieszczeniami Zamku Książ), apartamenty mieszkalne, wałbrzyskie wyroby ceramiczne, porcelanę, obrazy i wiele innych dzieł. Nie zapomnij wejść na wieżę główną – roztacza się z niej widok na otoczenia zamku z podzamczem, na tarasy ogrodowe i stadninę ogierów, ale nie tylko. Masz również okazję dostrzec Góry Sowie i zarys Ślęży. To obowiązkowy punkt widokowy!
Duże wrażenie robi też dwukondygnacyjna Sala Maksymiliana. Została wiernie zrekonstruowana, by jak najlepiej pokazać, jak się prezentowała przed II wojną światową. Otacza ją 12 kolumn z amorkami i medalionami, ucharakteryzowane w scenerii odpowiadającej konkretnemu miesiącowi w roku. Są też między innymi dwa marmurowe ozdobne kominki z zawieszonymi nad nimi lustrami.
Zwiedzanie Zamku Książ można odbywać indywidualnie (z zestawem audioprzewodnika) lub w grupach zorganizowanych. Podziemna trasa turystyczna robi wrażenie. Najdroższy jest bilet normalny całodniowy, uprawniający do zwiedzania Zamku, Podziemi, Palmiarni, Stada Ogierów oraz Mauzoleum. Kosztuje 85 złotych. Ulgowy jest 10 złotych tańszy. Możesz też wykupić bilet bez Stada Ogierów i Mauzoleum oraz bez Podziemi.
Przygotowano też coś dla fanów mocniejszych wrażeń. To nocne zwiedzanie zamku. Wówczas wszystko wygląda jeszcze bardziej tajemniczo, co może wywołać dreszczyk emocji i strachu.
Co ważne, niedozwolone jest wnoszenie dużych przedmiotów, jak parasole czy plecaki, oraz wchodzenie na teren ze zwierzętami (tutaj dopuszczone są wyłącznie psy wyszkolone na przewodników).
Wydarzenia na Zamku Książ
Ciekawostką jest to, że na Zamku Książ w Wałbrzychu odbywa się wiele wydarzeń. I choć sam Zamek nie oferuje noclegów, to jednak można zatrzymać się w Hotelu Książ, który znajduje się zaledwie 40 metrów dalej.
A o jakich wydarzeniach mowa? Niewątpliwie warte uwagi jest wymieniane już wyżej nocne zwiedzanie zamku, które odbywa się w różnych odsłonach. Zaplanowane jest między innymi nocne zwiedzanie w wersji klasycznej, dla dorosłych, ze zjawami i różnymi niespodziankami dla osób o mocnych nerwach, ale także zwiedzanie nocne dla rodzin z dziećmi od 7. roku życia, gdzie wśród emocji nie zabraknie słodkich akcentów, oraz nocne zwiedzanie Nawiedzony Zamek, Noc Świętojańska czy Duch Księżnej Daisy.
To jeszcze nie wszystko, bo odbywają się tutaj również inne wydarzenia, na przykład Festiwal Kwiatów i Sztuki, Ogrody Światła, III Letni Festiwal Tajemnic, Śniadanie na trawie oraz Zamkowi Muszkieterowie (atrakcje dla rodzin). Nie brakuje także eventów organizowanych przy okazji świąt – wielkanocnych, dnia kobiet i walentynek. Odbywają się tu jeszcze różnego typu gale i konkursy, na przykład You Can Daisy Przegląd Szkolnych Występów Artystycznych.
Podsumowując, Zamek Książ w Wałbrzychu to wyjątkowe miejsce, które zdecydowanie warto odwiedzić. Polecamy wykupienie pełnego pakietu, tak by doświadczyć każdego miejsca. Oczywiście podziemia Zamku Książ są wręcz punktem obowiązkowym! Zaplanuj zatem swój urlop, wpisując na listę Zamek Książ. Poza tym Wałbrzych i Dolny Śląsk mają wiele do zaoferowania, więc nic nie stoi na przeszkodzie, by spędzić tu więcej niż jeden dzień. Wybierz wówczas bilet Explore Wałbrzych, który obejmuje zwiedzanie zamku i Palmiarni oraz Starej Kopalni i Muzeum Porcelany. Udanego zwiedzania!
FAQ
Ile kosztuje bilet wstępu na Zamek Książ?
Bilet wstępu jest zależny od tego, co chcesz zwiedzać. Jeśli zdecydujesz się na całodniowe zwiedzanie Zamku, Podziemi, Palmiarni, Stada Ogierów i Mauzoleum, zapłacisz 85 złotych za bilet normalny i 75 złotych za bilet ulgowy. Natomiast sam zamek i podziemne tunele to koszt odpowiednio 75 złotych na bilet normalny i 65 złotych za bilet ulgowy. Istnieją jeszcze inne kombinacje wejściówek, więc każdy z pewnością znajdzie odpowiedni dla siebie wariant. Dodatkowo jeszcze mniej zapłacą grupy zorganizowane, czyli liczące powyżej 15 osób. I tutaj mogą one poznawać historię Książa pod opieką przewodnika.
Ile czasu trwa zwiedzanie podziemi Zamku Książ?
Zwiedzanie podziemi Zamku Książ trwa około 40 minut (zawsze z przewodnikiem), natomiast indywidualne zwiedzanie samego budynku zajmuje średnio 2 godziny. Wszystko zależy od tego, jakie tempo sobie narzucisz i czy skupisz się na każdym zakamarku. Możesz kupić bilety online na konkretną godzinę zwiedzania podziemi. Pamiętaj aby w wyznaczonym miejscu zjawić się kilkanaście minut wcześnie. Co ważne, wejście do podziemi oddalone jest od wejścia głównego do Zamku o około 10 minut drogi (dojście jest dobrze oznaczone). Jeszcze jedna uwaga: w podziemiach jest chłodno (8-12°C), dlatego weź ze sobą ciepłą bluzę lub sweter.
Poza tym godzina wejścia do Zamku i zwiedzenia jest dowolna. Zamek otaczają piękne ogrody (dostępne częściowo bezpłatnie), w czerwcu zaś królują przepiękne rododendrony. Część ogrodów o charakterze tarasowym w stylu francuskim zwiedzisz w ramach wejścia z biletem.
Z czego słynie Zamek Książ?
Zamek Książ w Wałbrzychu słynie z niezwykłej historii, pełnej tajemnic i zagadek. Szczególnie chodzi tutaj o podziemia, które nie zostały zbadane, a których tunele mogą mieć nawet kilkanaście kilometrów długości. Największą tajemnicą jest zaś to, czy Zamek Książ miał był kwaterą Hitlera, czy może fabryką broni rakietowej, atomowej, która miałaby odwrócić losy II wojny światowej. Poza tym warto też zgłębić historię Księżnej Daisy, której biografia jest tak interesująca, że między innymi postanowiono uchwalić rok 2023 Rokiem Księżnej Daisy.
Ile lat ma Zamek Książ w Wałbrzychu?
Budowa Zamku Książ na wzgórzu topolowym rozpoczęła się w 1288 roku, natomiast otwarcie miało miejsce w 1292 roku. Zatem Zamek Książ ma 731 lat.
Podobał Ci się ten artykuł? Kliknij serduszko!
